Schone lucht voor de 'vuilste straat van Nederland'

De opdracht: renoveer een monumentaal pand in de 'vuilste straat van Nederland' tot een comfortabel kantoor op stand. De Javastraat in Den Haag behaalt al vele jaren op rij een dramatische en verontrustende score in de luchtkwaliteitsmetingen van Milieudefensie. De enorme verkeersdrukte in de straat is de grote boosdoener.

De lucht in de straat is vervuild met grote hoeveelheden fijnstof en stikstofdioxide. Het gemeten jaargemiddelde bedraagt 46 g/m3. De bovengrens van de veilige norm ligt op 40. De lucht is ongezond om in te leven en te werken. Terwijl de mooie, statige panden in de straat daar echter wel toe uitnodigen. Vandaar dat bij de renovatie van Javastraat 52 veel aandacht is gegeven aan het creëren van een aangenaam en schoon binnenklimaat. De warmteterugwininstallatie (WTW) speelt daarin een centrale rol.

In 2015 kwam na zevenentwintig jaar een eind aan de huurovereenkomst met de oude huurder van het karakteristieke pand. Eigenaar Bemana benutte het moment om het gebouw grondig te renoveren en helemaal up-to-date te brengen. Bouwmanagementbureau Piet de Bruin adviseerde een warmteterugwininstallatie voor de ventilatie van het gerenoveerde kantoorpand. Volgens Milla Alkemade van Bemana is WTW comfortabeler dan mechanische ventilatie, de meest gekozen oplossing. "De hoeveelheid afgevoerde en toegevoerde lucht is voortdurend in balans en er is nergens koude trek. Daarnaast is de lucht door de toepassing van harde filters in plaats van filterdoek veel schoner." De keuze voor de WTW- installaties van Vasco is gemaakt door De Bruin en Ben van der Valk van installatiebedrijf Scholtes. "Vasco is bekend vanwege de uiterst stille ventilatiesystemen. Maar behalve geluidsniveau waren ook de luchtkwaliteit en de beperking van faalkosten doorslaggevende argumenten."

Standaard elektrostatische filter ter voorkoming fijnstof, pollen en bacteriën

Al sinds de jaren '80 tonen talloze wetenschappelijke onderzoeken aan dat een slecht binnenklimaat ziekmakend kan zijn. Dit is ook wel bekend als het Sick Building Syndrome. Onvoldoende luchtkwaliteit leidt tot een hoger ziekteverzuim en een productiviteitsverlies van wel 3.600,- euro per werknemer per jaar.* Zorgen voor gezonde binnenlucht in de 'vuilste straat van Nederland' was een uitdaging legt Hans Buitenhuis commercieel technisch adviseur ventilatie van Vasco uit. "We hebben na grondige analyse en metingen besloten tot vijf geschakelde D500 WTW-units die per uur 2.500 kubieke meter verwarmde, schone lucht het kantoor in blazen. De enorme verkeersdrukte in de Javastraat zorgt voor grote hoeveelheden fijnstof in de lucht. We hebben daarom de aanzuiging van de buitenlucht aan de achterzijde van het pand geplaatst en door de elektrostatische filter, die fijnstof, pollen en bacteriën tegenhoudt, waarmee de vijf D500-units standaard zijn uitgerust

(vangstpercentage fijnstof PM10 60-80%) verbetert de kwaliteit van de binnenlucht sterk."

Stille ruimtes

Verlaging van het geluidsniveau in een werkruimte draagt bij aan het comfort, maar ook aan de productiviteit. "Door het toepassen van isolatieglas in dit kenmerkende kantoorpand wordt veel geluid buiten gehouden", aldus Alkemade. "Het lage geluidsniveau mag dan niet negatief worden beïnvloed door de ventilatie. Vandaar de keuze voor de stille Vasco-systemen.

Door de installatie te overdimensioneren, kan deze altijd op een lager toerental zijn werk doen, waardoor de geluidsproductie van de installatie nog verder wordt verlaagd." Buitenhuis vertelt dat er ook in het leidingwerk nog aanpassingen zijn gemaakt. "Doordat er altijd meerdere kanalen en luchtstromen samenkomen in een installatie als deze, is het zaak om op die plaatsen de juiste keuzes te maken. We hebben daar de gangbare klepventielen vervangen door speciale ventielen die bestaan uit twee achter elkaar geplaatste kunststofschijven met daartussen isolatie."

Geen faalkosten

Javastraat 52 stamt uit 1860 en kent vele grotere en kleinere vertrekken en diverse plafondhoogtes. De installatie moest geschikt zijn om alle ruimtes te bedienen en moest bovendien te splitsen zijn in het geval van twee huurders in plaats van één, met elk een eigen verbruiksmeter. Dit zijn allemaal factoren die eenvoudig kunnen leiden tot faal- of meerkosten wanneer alle partijen niet scherp zijn. Volgens Van der Valk verliep de samenwerking en het overleg tussen alle partijen goed en waren de werkzaamheden door het bouwmanagementbureau goed voorbereid. "Maar ook de installaties spelen hierin een belangrijke rol. Het voordeel van de Vasco's is dat ze alzijdig te koppelen zijn. Drie van de vijf units zijn samengebracht in een hoge smalle kast inclusief de twaalf bijbehorende leidingen. Dat had ik met geen enkel ander merk kunnen maken."

De Vasco WTW is energiezuinig. Ze bespaart zo’n negentig procent ten opzichte van de oude installatie. De nieuwe installatie kent een waarborg van 2 jaar op de onderdelen. De onderhoudskosten zijn relatief laag doordat de filters van de units gestofzuigd kunnen worden. Geen overbodige luxe, want zo lang als het verkeersprobleem niet wordt opgelost, zijn de gebruikers van het prachtig gerenoveerde pand aan de Javastraat afhankelijk van deze filters voor schone lucht.